Scheldewater bulkt van de vrouwelijke hormonen

Uit een onderzoek uitgevoerd onder leiding van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) waarbij waterstalen uit de Boven-Schelde en enkele vertakkingen onderzocht werden, blijkt dat de hormoonverstorende activiteit op sommige plaatsen vijftig- tot honderdmaal zo hoog is als ooit waargenomen bij metingen in het buitenland. Dat is vooral het gevolg van een teveel aan oestrogeen (vrouwelijk geslachtshormoon) in het water. Dat zorgt voor een vervrouwelijking van de vispopulatie maar kan ook gevolgen hebben voor de vruchtbaarheid van de mens en kan ten grondslag liggen aan bepaalde soorten kanker, zoals prostaatkanker bij mannen en borstkanker bij vrouwen.

"In sommige Vlaamse waterwegen is de hormoonverstorende activiteit vijftigtot honderdmaal hoger dan ooit gemeten in het buitenland", zegt de Gentse professor Frank Comhaire. De hormonen zijn afkomstig uit de veeteelt. "Ook restanten van de pil zijn daarvoor verantwoordelijk", zegt hij.
Vlaams minister van Milieu Ludo Sannen (Groen!) vreest dat er op termijn gevaar zou kunnen bestaan voor het drinkwater, zeker op plekken waar dat uit waterlopen wordt gewonnen. Hij wil op nog meer plaatsen onderzoek laten uitvoeren en vraagt aan zijn federaal collega Freya Van den Bossche (SPA) om bepaalde hormoonverstorende producten te laten verbieden.

In sommige Vlaamse waterwegen is de hormoonverstorende activiteit, onder andere veroorzaakt door de aanwezigheid van oestrogenen, vijftig- tot honderdmaal hoger dan ooit gemeten in het buitenland. Dat zegt de Gentse professor Frank Comhaire. Milieuminister Ludo Sannen (Groent) dringt er bij zijn federale collega Freya Van den Bossche (SPA) op aan om maatregelen te nemen.
De Melsenbeek in Merelbeke, de Bovenschelde in Zingem en de Zwarte en Grote Spierebeek in Spiere-Helkijn zijn de vier grote hotspots uit het onderzoek. Vorsers gingen na hoe het gesteld was met de hormoonverstoring in de Bovenschelde, enkele vertakkingen en waterputten. Bij bepaalde metingen werd hormoonverstorende activiteit vastgesteld tot honderd keer hoger als ooit gemeten. "De toestand is zeer problematisch", zegt Comhaire. "Er is dringend meer onderzoek nodig in andere regio's in Vlaanderen waarvan we weten dat er een probleem is. Ik denk bijvoorbeeld aan streken waar fruit geteeld wordt."
Comhaire en zijn team gingen ook op zoek naar wat de hormoonverstoring veroorzaakte. "Oestrogenen, afkomstig uit de landbouw en restanten van de pil, zijn daarvoor verantwoordelijk", zegt hij, "maar ook stoffen uit de industrie en - dat hebben wij als eerste kunnen vaststellen parabenen. Dat zijn stoffen die in cosmeticaproducten gebruikt worden om te voorkomen dat ze ranzig worden. Ook in de textielsector komen ze voor."

De effecten van een overvloed aan oestrogeen in het water zijn bijzonder negatief. Zo vervrouwelijken mannelijke vissen massaal. Al kon dat in deze studie niet uitgebreid vastgesteld worden. "Er zijn testen uitgevoerd op zebravissen", legt Comhaire uit, "maar de waterstalen waaraan zij blootgesteld werden, bevatten zoveel toxische stoffen dat ze te snel stierven om vaststellingen te kunnen doen. Bij eentje is het wel gelukt."
Die giftige stoffen zijn trouwens vaak verantwoordelijk voor vertekende testresultaten. "Maar wij hebben nu een receptortest ontwikkeld waarbij geen cellen meer gebruikt worden", aldus Comhaire. "Op die manier kun je binnen twee dagen op veel accuratere manier dan vroeger vaststellen of er een probleem is."'
Ook voor de mens zijn er gevolgen. "Voor vrouwen die voldoende oestrogeen produceren, is er niks aan de hand maar voor de puberteit en na de menopauze kunnen er problemen optreden. Het stijgende - aantal borstkankers zou daar verband mee- houden. Er is ook een link met vruchtbaarheidsproblemen." Voor de man is het helemaal een ramp. "Prostaatkanker, slechtere spermakwaliteit en allerlei afwijkingen bij de geboorte zoals niet-ingedaalde teelballen", somt Conhaire op.
Vlaams minister van Milieu Lido Sannen reageert geschokt op de bevindingen. Hij vreest vooral voor het drinkwater. "De regio waar nu zo'n slechte resultaten zijn vastgesteld, is net de streek waarvoor we een akkoord met Wallonië-afgesloten hebben om drinkwater uit het oppervlaktewater te halen omdat het grondwater gewoon op is", zegt zijn woordvoerder Ron Hermans. "We zullen zeker verder onderzoek laten uitvoeren. Producten verbieden kunnen wij niet. Dat is een federale bevoegdheid." Daarom wil Sannen dat minister Van den Bossche op zoek gaat naar milieuvriendelijkere alternatieven voor bepaalde producten.

Bron : De Morgen, 22 november 2003 ^ TOP

21-11-03 - 23:08:00 - - item printen - item mailen

-

Comments