Pauli's pen, 13 oktober, De Morgen
Met zijn betoog over migranten heeft Bart Somers dat moeilijke want delicate debat in één klap op het niveau gebracht waar het thuishoort: het topniveau. Een doordacht pleidooi, scherp waar dat moest, begripvol waar dat kon. Soms wat te liberaal naar onze smaak, maar Somers is dan ook een VLD'er. Eindelijk een toppoliticus die werk wil maken van een expliciete partijlijn over een thema dat impliciet weegt op zoveel andere debatten. Wat zegt u, Somers een toppoliticus? Ja, met dit soort interviews wel."Niemand uitsluiten uit de samenleving, en niemand opsluiten in zijn eigen cultuur", zo vatte Bart Somers de nieuwe VLD-lijn over migranten samen in "Het Maandaginterview", maandag dus – wat dacht u anders – in deze krant. Het is lang geleden dat er nog een politicus een oneliner lanceerde die zo treffend overkwam, die zo precies verwoordde waar het eigenlijk om gaat. In die zin zit alles juist. De volgorde: eerst het "niet uitsluiten", dat gaat alle andere overwegingen vooraf. Dan de woordkeuze: vooral die geniale term "opsluiten"; we zijn niet tegen vreemde culturen an sich, wel tegen elementen die mensen onvrijwillig vasthouden, waardoor ze zich minder vrij kunnen bewegen, uiten, opkomen voor hun rechten, noem maar op. Somers is niet tegen vreemde culturen, wel tegen de discriminerende elementen daarin, tegen alles wat maatschappelijke uitsluiting in de hand werkt. Als Somers erin slaagt om dat uitgangspunt te operationaliseren, zal hij dus mee in de hand werken dat er niet minder, maar juist veel meer migranten deelnemen aan het maatschappelijke leven, allochtone vrouwen voorop. Welke progressief, welke christen-democraat, welke groene is daartegen?
Oké, we kennen de tegenopmerking al.
Moet die Somers daar nu complimenten voor krijgen? Heeft "onze partij" ook al geen standpunt over allochtonen? Wel, het antwoord is neen. Er is geen partij die na 11 september de eigen migrantenstandpunten in zijn geheel heeft herbekeken, afgestoft, opnieuw geformuleerd. Néén, niet dat na 11 september iedere moslim ineens een terrorist is. Maar já, of we dat nu willen of niet, na 11 september is het debat over moslims in het bijzonder, en dat over vreemdelingen in het algemeen, anders geworden, bitterder bozer, nog moeilijker dan vroeger; niet alleen bij autochtonen, maar ook bij allochtonen.
Als de maatschappelijke context verandert, is het voor politieke partijen immers altijd verstandig om zich daarover te beraden, zeker over een thema dat de tongen zozeer beroert als allochtonen.
Het interview met Somers is ook een open vraag aan politici als Steve Stevaert om bij zichzelf te rade te gaan. De houding van Stevaert is bekend: "We moeten het gat in de haag niet groter knippen." Alleen, ook al knipt Stevaert niet, ook zonder ongepast snoeiwerk wordt dat gat groter, als vanzelf.
En als Stevaert niet oplet, sterft zijn haag straks zelfs af. Maar bij de SP.A doet voorlopig iedereen (ongeveer) wat de voorzitter zegt: zwijgen. De SP.A-parlementsleden werden daartoe zelfs aangemaand toen Patrick Dewael, een week voordien, hetzelfde on derwerp als Somers aansneed, maar wel een veel minder verstandig discours ontwikkelde, vooral omdat Dewael de juiste toon niet vond: hij was kwetsend, Somers niet. In interviews zeggen de SP.A'ers altijd dat ze zo graag luisteren in volkshuizen en cafés. Wel, "de mensen" spreken en masse als over de thema’s van Somers en Dewael. En als Stevaert dat ontkent, weten we meteen waarom zijn partij het bij de verkiezingen wat minder deed dan verwacht: dan is hij stilaan het contact met "de mensen" kwijt.
Ook Groen! lijdt aan zo’n koudwatervrees.
Mieke Vogels kaart problemen aan die de gezinshereniging meebrengt. Groen! reageert door haar via Meryem Kaçar professioneel te neutraliseren. Vogels, zo zegt Kaçar, heeft haar standpunt niet doorgepraat met de partij, niet geconfereerd met het allochtone middenveld, stigmatiseert de allochtonen, overdrijft het probleem enzovoort. Kort: vergeet Vogels. Net zoals Groen! had ze moeten zwijgen. Maar tegelijk klaagde Kaçar dat het debat over migranten gedomineerd wordt door rechts. Ook Stevaert zei al dat er "te veel rechtse klap" verspreid wordt.
Kijk eens, als het politieke en maatschappelijke debat over migranten gedomineerd worden door rechts, is dat dan niet in de eerste plaats de schuld van linkse politici? En néén, niet snel beginnen te hakken op de linkse intellectuelen. Staar voor één keer naar de eigen navel: als rechts domineert, is dat omdat links in de hoek gedrongen is. Als er zoveel rechtse klap gehoord wordt, moet Stevaert dan zwijgen, of dringend beginnen meer linkse klap te verkopen, en dat luider te doen? Waarom horen we geen verstandige linkse klap over de hoofddoek? Misschien niet door de minister van Onderwijs. Frank Vandenbroucke vindt, zeer principieel, dat dit een zaak is van scholen, dat voor hem de ene school hoofddoeken mag tolereren, en een andere veel strikter zijn, net zoals de ene school uniformen oplegt en een andere niet, en dat ouders dan maar moeten kiezen. Maar er is in die grote socialistische groep toch één politicus met gezag die verantwoord en verstandig kan praten over een probleem "waar de mensen mee bezig zijn".
Zo pakt Bart Somers de draad op die hij een paar jaar terug liet liggen, door te snel minister-president te worden. Achteraf bezien was dat een schande, Somers als ministerpresident. Die functie is geen opzetje in een carrière voor een jong talent, maar moet voorbehouden voor mature politici met gezag. Somers ging te vroeg – moest gaan – en faalde. Hij zocht naar de camera met zijn ideeën over de Olympische Spelen, maar haalde de limiet niet. Nu krijgt hij een nieuwe kans, als VLD-voorzitter. Aan dit interview te zien, is hij die met beide armen aan het grijpen.
Het blijft een prestatie van formaat dat Bart Somers, als "junior", zo verstandig het voortouw neemt in een van de delicaatste thema’s die het land beroeren. Hij knoopt daarmee aan, misschien zonder het te weten, bij het oude discours van Paula D'Hondt.
Lees er haar boekjes maar opnieuw op na.
Ook zij pleitte voor een evenwicht tussen individuele vrijheden, die maar kunnen bestaan na goede collectieve afspraken. Somers doet dat nu ook. Een liberaal die de voorzitterverkiezingen ingaat, niet door 's lands tooghangers naar de mond te praten, niet door de liberale dokters en advocaten belastingvermindering te beloven, maar door het grote debat juist en intelligent te voeren, tegen een deel van zijn eigen achterban in: die gouden medaille heeft hij nu al verdiend. ^ TOP
13-10-04 - 13:28:17 -
- item printen - item mailen
-
Comments
Dit bericht is gesloten. Hierdoor zijn reacties of stemmen niet langer mogelijk.
reactie van Lib Aria:
Amai, ik word er stil van.
reactie van LVB:
Somers vergelijken met tante Paula noem ik nu niet bepaald een compliment, ik vind dat de vergelijking niet opgaat en als ik Somers was zou ik niet opgezet zijn met de vergelijking.
Somers die de draad "een paar jaar terug" liet liggen door te snel minister-president te worden: juni 2003, 16 maanden geleden, "een paar jaar"?
Om op de kern van de zaak te komen: ieder verstandig mens zal het wel ten gronde eens zijn met wat Bart Somers in dat interview vertelde. Het ging dan ook over algemene principes. Benieuwd hoe die principes in concrete programmapunten en beleidsdaden worden omgezet.
reactie van LVB:
Ik wil nog even verduidelijken wat ik tegen tante Paula heb: zij voerde het integratiedebat te emotioneel, ze liet zich verleiden om in dit debat het Blok te demoniseren en om zich door het Blok te laten provoceren, ze kwam in interviews te flamboyant, te emotioneel over en haar argumenten waren rationeel niet erg stevig onderbouwd. Ook Pater Leman heeft door zijn gebrekkige communicatiestijl het integratiedebat geen goed gedaan.
In die optiek zouden Somers, Dewael en De Gucht met hun no-nonsense stijl en hun argumentatiekracht het integratiedebat eindelijk eens op niveau kunnen brengen.
reactie van LVB:
Het zou goed zijn als men zich in dit integratiedebat niet zou blindstaren op de symptomen, maar de oorzaken zou aanpakken.
Een hoofddoek of een boerka is slechts een symptoom, en bovendien een perceptie-probleem. Daarover gespierde taal verkopen, is politiek risicoloos maar verandert in wezen niets aan de integratieproblematiek.
reactie van francis:
LVB,
Ik denk dat een hoofddoek en zeker een boerka meer is dan een symptoom want een noodzakelijk onderdeel van de onderdrukking van de vrouw.
reactie van Lib Aria:
Burka's, hoofddoeken en het zich elkaar opzoeken en elkaar gelijk geven in een voor hen oude maar bekende levensstijl, zou wel eens de antireactie kunnen zijn van zij die zich niet begrepen voelen.
De vraag die ik me stel is: willen ze ALLEMAAL, de burka-dragers, de burka-opdringers, de hoofddoekenmadammen en de mijnheren die hen daartoe aanzetten, ooit wel tot een dialoog komen?
Samen durven praten over dingen waarvan wij allen samen de kwaliteiten nog moeten leren kennen, en we met zijn allen niet steeds gedwongen worden om die dingen te aanvaarden die wij in onze maatschappij als op zijn minst een beetje eigenaardig zien, moet een basis zijn tot een betere samenleving
Zijn zij die zich een beetje rebelerend anders gaan kleden om onze gevestigde en bewezen doenbare waardes te schokeren, er zich van bewust dat als je een dialoog wenst aan te gaan, je ook niet meteen het hakbijl als welkomscadeau in het onderhandelings-salontafeltje moet inslaan voor er ook maar een "lief" woord gevallen is.
Als eender wie me op de koffie uitnodigd, en ik bekwaam genoeg ben om op de uitnodiging in te gaan, zal ik als gast zeker niet met mijn voeten op tafel gaan liggen als ik merk dat alle andere aanwezigen zich aan een wellevendheidsprotocol willen houden.
Met andere woorden: ik zal me dan MOETEN aanpassen aan de orde die de gastheer/vrouw van mij verwacht.
Ik weet dat ik het weer veel te simpel zie, maar politiek mag ook niet te ver van het dagelijkse leven gevoerd worden, vandaar dat ik me gedreven voelde om TOCH iets te zeggen.
reactie van LVB:
Ik ben bij de nonnekes naar de kleuterschool geweest, die droegen ook een soort hoofddoeken. Moet dat verboden worden? Of is het juist essentieel voor een liberale maatschappij dat iedereen zich kleedt zoals hij wil? Dat alle vrouwen die een hoofddoek dragen, daartoe gedwongen worden, daar wil ik nog wel eens bewijzen van zien.
En nog iets. Stel je voor dat je je op de luchthaven van Zaventem bevindt met drie zware valiezen. Je bent alleen, er zijn geen vrienden of familieleden waar je samen mee reist. Je moet dringend naar het toilet, maar je kunt je valiezen natuurlijk niet méé in dat kleine kamertje sleuren. Je zult dus aan een voorbijganger die er enigszins betrouwbaar uitziet, moeten vragen om even op je bagage te passen. Je ziet in je onmiddellijke omgeving twee mensen: een kuisvrouw met Noord-Afrikaanse gelaatstrekken en met een hoofddoek op, en een oer-Vlaamse kerel met vijf piercings in zijn oor, twee piercings in zijn neus, één piercing in zijn wenkbrauw, en tatoeages op beide handen. Wie zal je aanspreken met de vraag om op je bagage te passen?
Het demoniseren van de hoofddoek als iets wat per definitie een "middel" zou zijn om de vrouw te onderdrukken, is een eenzijdige voorstelling van zaken. Men kan er evengoed de uitdrukking in zien van een geloof in waarden, en de moed om deze waarden in het openbaar uit te drukken. Dat was zo toen de nonnekes nog een kap droegen, dat is nu zeker zo bij sommige islamitische vrouwen.
Enkel zorg voor de openbare orde en openbare veiligheid zou een reden mogen zijn om voorschriften op te leggen aan de wijze waarop mensen zich kleden. Een kledingstuk verbieden OMDAT het een uiting is van een bepaalde opvatting die onderdrukking inhoudt, komt in feite neer op een intentieproces.
reactie van Lib Aria:
LVB, hier word ik dus ook stil van.
Zal nog wat straffer zijn.
Als er dat lieve Turkse verpleegstertje niet was geweest aan mijn operatietafel, wel dan leefde ik nu niet meer.
Dus, ik ben NIET vooringenomen.
Maar tijdens diezelfde opname in dat ziekenhuis, hadden een Turkse verpleegster en een Marokaanse een flinke discutie over hoefddoeken.
Je zal het niet veralgemenen, je hoofddoekvisie, zij doen dat ook niet.
Wat me wél opviel is dat ze het moeilijk hadden met "de plicht" om een hoofddoek te dragen.
Ik heb geleerd dat zij, beiden dus, heel graag meisjes wilden zijn zoals alle andere rondom ons loslopende jonge dames.
En ja hoor er zullen zeker ook hoofddoek-dragende enthousiastelingen bij zijn hé.
Soms draag ik ook een pet, en het kan niet gek genoeg zijn als ik hoeden of petten ga kiezen, dus zeg niets over men klak (hoofddeksel) hé.